بخش ۱:تعریف شهر الکترونیک
شهر الکترونیک ،شهری است که اجرای اکثر فعالیت های آن از طریق امکانات مبتنی بر اینترنت و سیستمهای الکترونیک امکان پذیر باشد . در چنین شهری ضرورتی ندارد مردم برای انجام کارهای روزمره خود مانند پرداخت قبوض آب،برق ، تلفن ،پرداخت جرائم ،خرید املاک یا کالا وقت زیادی را صرف کنند ،بلکه تمامی این کارها را میتوانند از طریق کامپیوتر شخصی خود ،هنگامی که به شبکه جهانی اینترنت متصل است انجام دهند.همینطور مشارکت در فعالیت های شهری از جمله ارتباط با مسئولین ادارات ،بنگاههای اقتصادی و اجتماعی ،شهردار و سایر مسئولین شهری تا حد زیادی تسهیل میگردد و خدمات به شهروندان به گونه ای ساده تر و مطلوب تر ارائه میشوند.از طرفی دیگر بر کارایی مدیریتی و عملیاتی شهر نیز افزوده میشود ،تا آنجا که ساکنین شهر میتوانند در اسرع وقت در جریان اتفاقات و رویدادهای شهر قرار بگیرند و برای رفع آنها اظهار نظر کنند .در این شهر ارتباطات و تعاملات فیمابین سازمان ها افزایش یافته و دسترسی به خدمات مورد نیاز را برای مردم ،تجار و دیگر افراد مرتبط با شهر فراهم میسازد . بنابراین در یک شهر الکترونیک محدودیت های یک شهر عادی و سنتی وجود ندارد و از آنجا که اکثر فعالیت ها به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه جهان گستر اینترنت انجام میگردد ،دیگر به حضور فیزیکی افراد در محل مورد نظر زیاد نیست .بلکه امکان دسترسی به کلیه اماکن ،مؤسسات و اداره ها از طریق اینترنت امکان پذیر است.
تعریف شهروند الکترنیکی :
شهروند الکترونیک، فردی است که توانایی استفاده از فناوری اطلاعات را در انجام امور روزمره خود داشته باشد و بتواند خدمات مورد نیاز خود را بااستفاده از سیستم های الکترونیکی از ادارات و مؤسسات ذیربط دریافت نماید.بدین ترتیب تفریحات،آموزش،ارتباطات و تراکنش های فرد به طریق الکترونیکی انجام میشود.بدین ترتیب شهروندان الکترونیک ،شهروندان جامعه اطلاعاتی هستند.اساسی ترین بعد جامعه اطلاعاتی آن است که در آن ،اطلاعات نقش عمده ای را بازی میکنند ،بطوریکه تقریباَ تمام فعالیت ها از طریق مبادله الکترونیکی اطلاعات صورت میپذیرد .با توجه به این مهم برای زندگی در جامعه اطلاعاتی ،توانایی ها و مهارت های خاصی در زمینه استفاده از رایانه و اینترنت مورد نیاز است که شهروندان باید آنها را بیاموزند و برای رفع نیازهای خود آنرا به کار برند .
بخش ۲:فعالیت های شهر الکترونیک
۱) فعالیت های بانکی:مثل پرداخت قبوض،برداشت پول از حساب،انتقال پول و غیره.
۲) فعالیت های اداری:مثل ثبت اسناد و املاک،درخواست پاسپورت و امثال آن.
۳) فعالیت های تجاری:مثل خرید وفروش کالا،موسیقی ،فیلم و مواد غذایی.
۴) فعالیت های تفریحی:مثل بازیهای رایانه ای،بازدید از موزه هاوپارکها.
۵) کسب اطلاعات:اخبار،روزنامه ها،نشریات،وضعیت آب وهوا ترافیک شهری،ساعات پروازهواپیماها.
۶) فعالیت های علمی:تحقیق در مورد پروژه ها،یافتن مقاله ها،دسترسی به منابع معتبر،کتابخانه ها وکتابها و تالیفات جدید.
۷) فعالیت های آموزشی:مدرسه ،دانشگاه و سایر آموزشگاهها.
۸) فعالیت های سیاسی:شرکت در انتخابات،اعلام نظر به مجلس و بخشهای سیاسی باز.
۹) فعالیت های مسافرتی:رزرو بلیط سفر،رزروهتل و کرایه اتومبیل.
۱۰) کاریابی و درخواست کار:آگاهی یافتن از فرصت های کاری،پر کردن فرم درخواست کار،ارسال و گرفتن نتیجه.
۱۱) فعالیت های درمانی:مراجعه به پزشک،دریافت دستور العمل های ایمنی و اطلاع از تازه های پزشکی.
۱۲) فعالیت های تصمیم گیری:بهترین و خلوت ترین مسیر در شهر برای رسیدن به مقصد،بهترین رستوران برای صرف غذا،بهترین اماکن تفریحی و سایر بهترین ها.
مثالهایی از چگونگی فعالیت های فوق:
۱) فعالیت های بانکی:فرض کنید در شرایط فعلی فردی بخواهد برای پرداخت قبض آب خود به بانک مراجعه کند.اولین کاری که باید انجام بدهد آن است که به بانک مراجعه کند که مدت زمان زیادی از وقتش در راه تلف میشود.سپس هنگامی که به بانک میرسد باید مدت زیادی در صف بانک منتظر شود تا نوبت به او برسد.پس از اتمام کار باید همان مسیری را که از منزل تا بانک طی کرده دوباره برگردد.همان طور که میبینید برای انجام آسانترین فعالیت های بانکی نیاز به صرف حداقل چند ساعت وقت و صرف هزینه میباشد.حال در نظر بگیرید که برای پرداخت قبض آب و برق نیازی به مراجعه به بانک نباشد و بتوان از منزل این کار را انجام داد.در این صورت تمام هزینه های فوق حذف خواهد شد و در وقت نیز صرفه جوئی به عمل خواهد آمد .در سیستم بانکی شهر الکترونیکی با ورود به سایت آن میتوان با وارد کردن شماره قبض و شماره حساب بر روی یک پنجره روی صفحه نمایشگر رایانه،قبض آ، برق یا تلفن خود را پرداخت نمود.
۲) فعالیت های اداری:مراجعه حضوری ارباب رجوع به ادارات ،سر کله زدن مدیران با کارمندان و وجود سیستم های نامنظم رویه های کاری باعث میشود تا انجام یک فعالیت اداری فرآیند ثابت و معینی را طی نکند و همین طور در یک سازمان فیزیکی و واقعی هزینه های زیر وجود دارد:
الف)هزینه پرسنلی(مثل حقوق کارمندان)
ب)هزینه تدارکات(خرید لوازم)
ج)هزینه های بالاسری(هزینه آب،برق)
د)هزینه های تاسیساتی(مانند هزینه های تعمیرات)
اما در اینگونه ادارات ، مراجعه کنندگان بجای مراجعه به محل فیزیکی ادارات به محل مجازی آنها بر روی شبکه جهان گستر اینترنت مراجعه میکنند و تنها با وارد کردن آدرس وب سایت های ادارات به سایت آنها متصل شده و تمام کارهای اداری خود را بدون هیچگونه واسطه ای شخصا انجام میدهند.
۳) فعالیت های تجاری:فعالیت های مرتبط با کسب کار اگر به صورت سنتی انجام شوند هزینه های بسیار زیادی را در بر خواهند داشت .یکی از مهمترین این هزینه ها ،هزینه تبلیغات،اجاره محل و انبار میباشد.به این معنی که در حالت فعلی خرید و فروش ،به دلایل تحمیل هزینه های بیان ده قیمت تمام شده کالا افزایش میابد.فروشگاههای برخط یکی از متداول ترین مکان های خرید و فروش در کشورهای پیشرفته ای همچون آمریکا و کانادا هستند .در اینگونه فروشگاهها که بر روی اینترنت قرار دارند مشخصات تمام اقلام وجود دارد و تنها کافی است که اقلام مورد نظر را انتخاب کرد و با استفاده از کارت اعتباری هزینه آن را پرداخت تا در اسرع وقت کالا برای مشتری فرستاده شود .
۴) فعالیت های تفریحی:این امر به این علت است که کودکان و نوجوانان به این طریق بیش از پیش به کامپیوتر و اینترنت و استفاده از آن روی میاورند و کار با آنها را یاد میگیرند و بدین ترتیب از مراجعه کودکان و نوجوانان به خارج از منزل و روی آوردن به تفریحات ناسالم تا حد زیادی جلوگیری به عمل میاید .نکتهای که در اینجا مهم به نظر میرسد آن است که در کشورهای توسعه یافته استفاده جوانان از رایانه و اینترنت باعث کاهش تمایل آنها به مصرف مواد مخدر بوده است.
۵) کسب اطلاعات:فرض کنید که بخواهید ببینید که یک کتاب با یک عنوان و موضوع خا در کدام کتابخانه موجود است.در این صورت نیز برای به دست آوردن اطلاعات به زحمت خواهید افتاد .در صورتیکه با قرار دادن این اطلاعات بر روی یک سایت وراه اندازی یک موتور جستجوگر که بتواند در میان انبوهی از اطلاعات موجود در اینترنت بر حسب یک موضوع خاص به جستجو بپردازد میتوان به راحتی در زمینه دلخواه اطلاعات مورد نیاز را کسب کرد.
۶) فعالیت های علمی:کار تحقیق و پژوهش از طریق اینترنت بسیار راحت گردیده است و لازم نیست برای بدست آوردن آن زحمت زیادی را متحمل شویم.بلکه میتوان با استفاده از موتورهای جستجوی مختلف _مثل گوگل_ به دنبال اطلاعات مورد نیاز گشت.علاوه بر این ، در یک شهر الکترونیک کتابخانه های دولتی و همچنین دانشگاه ها نیز به صورت برخط میباشد و میتوان هر نوع کتاب یا مقاله را در هر زمینه دلخواه از طریق این کتابخانه جستجو کرد.
۷) فعالیت های آموزشی:ابتدا دانش آموزان یا دانشجویان باید در مدرسه یا دانشگاه ثبت نام کنند سپس در کلاسهای درس حضور یابند ودر پایان آموزگار یا استاد امتحان میگیرد و متقابلا دانشجویان نیز سؤالات خود را از استاد مربوطه میپرسند .اما در شهر الکترونیکی به این صورت است که دانشجویان باید از طریق اینترنت ثبت نام کنند ،کلاسهای لازم را به صورت برخط بگذرانند،بطوری که کلاسها به طور زنده و از طریق اینترنت برگزار شده و دانشجویان در ساعت معینی پشت کامپیوترهای خود بنشینند و مطالب را فرا گرفته و همینطور بطور مستقیم از استاد خود سؤالهایشان را بپرسند.در نهایت هم از طریق اینترنت امتحان میدهند و نمرات خود را دریافت میکنند .
۸) فعالیت های سیاسی:شرکت در انتخابات و رای دادن یکی از اینگونه فعالیت ها میباشد .برای رای گیری مردم به پای صندوق ها میروند و آرای خود را درون صندوق میاندازند . حال فرض کنید این صندوق ها به صورت مجازی بر روی اینترنت وجود داشته باشند و مردم مجبور نباشند برای دادن رای به پای صندوقهای واقعی رای بروند ،بلکه به جای آن انتخاب خود را بصورت برخط و از طریق اینترنت انجام دهند.
۹) فعالیت های مسافرتی: در نظر بگیرید که در روش سنتی یک فرد برای رزرو بلیط چه کارهایی را باید انجام بدهد .اولین قدم آن است که به یک آژانس مسافرتی مراجعه کند و از زمان حرکت اتوبوس ،قطار یا هواپیما اطلاع یابد سپس مسئول فروش بلیط بررسی نماید که برای حرکت در تاریخ مورد نظر فرد جای خالی وجود دارد یا نه ف اگر جای خالی وجود داشت برای فرد متقاضی بلیط صادر میشود و در غیر این صورت فرد میبایست برای یافتن بلیط به آژانس های دیگر مراجعه کند.در حالی که میشود کار رزرو بلیط را خود فرد از طریق اینترنت انجام بدهد و بهای آن از حساب بانکی خریدار کسر شود.
۱۰) کاریابی و درخواست کار:نیاز به اشتغال برای کلیه افراد جامعه از جمله اساسی ترین حقوق اجتماعی محسوب میشود که معمولا از طریق آگهی در روزنامه ها صورت میگیرد.در حالی که میشود سایت های کاریابی وجود داشته باشد که کارجویان بتوانند با ارائه سوابق کاری و توانایی های خود درخواست کار نمایند و کارفرمایان نیز با توجه به نیازشان کارجویان را استخدام کنند.
۱۱) فعالیت های درمانی:اگر بتوان در منزل و از طریق اینترنت با پزشکان در تماس بود ،نوبت ویزیت خود را تنظیم نمود و همچنین به صورت برخط ویزیت شد و میتوان به سلامت جامعه کمک نمود و از طرف دیگر در وقت و هزینه نیز صرفه جویی کرد . زیرا در اکثر اوقات افراد علائمی از بیماری را در خود مشاهد میکنند ولی به علت زمان زیادی که بایست صرف مراجعه به پزشک کرد از این امر خودداری میکنند حال آنکه ممکن است این بیماری از نوع خطرناک باشد و توجه نکردن به موقع به آن زیانهای شدیدی را در سلامت فرد به با ر آورد.
۱۲) فعالیت های تصمیم گیری:فرض کنید شخصی میخواهد برای رفتن به محل کار خود مسیری را انتخاب کند که سریعترین راه ممکن باشد .با توجه به ترافیک شهری و بسته شدن احتمالی راه ها ممکن است موانع زیادی در راه به وجود آید و شخص به موقع به محل کار خود نرسد .حال در نظر بگیرید که سیستمی وجود داشته باشد که لحظه به لحظه تمام اطلاعات ترافیکی شهر را در دست داشته باشد و تنها لازم باشد که شخص مبدا و مقصد حرکت خود را به سیستم بدهد و اطلاعاتی پیرامون بهترین مسیر ممکن برای حرکت از مبدا به مقصد را با توجه به وضعیت ترافیکی شهر را از مبادی و مسئولین راهنمائی و رانندگی شهر دریافت نماید.
بخش ۳:مزایای شهر الکترونیک
۱)فراهم آوردن خدمات با کیفیت و سرعت بالا برای شهروندان:به وجود آوردن یک زیر ساختار مناسب جهت اتصال به اینترنت و شبکه گسترده ارتباطات ،یکی از مزایایی است که توسط شهرهای الکترونیک بدست میاید .این زیر ساختارها شامل اجزای نرم افزاری و سخت افزاری لازم جهت برقراری ارتباطات وانتقال اطلاعات به صورت الکترونیکی میباشد.
۲)فراهم آوردن کانال های آموزشی مختلف و محیط آموزشی مادام العمر:ابزارهای که فناوری اطلاعات دراختیار شهر الکترنیک قرار میدهد امکان آموزش فراگیر را فراهم میسازد .با استفاده ازاین ابزارها میتوان روش های مختلف آموزش را از هر کجا ودر هر زمان برای مخاطبان پیاده سازی نمود بطوریکه برای تحصیل و برگزاری کلاسهای آموزشی دیگر به حضور فیزیکی افراد در کلاس نیازی نیست بلکه کلاسها میتوانند به صورت مجازی و بر روی شبکه اینترنت برگزار شوند . به این ترتیب روستاییان نیز که به دلیل عدم وجود امکانات فیزیکی از بسیاری از خدمات ارائه شده محروم بودند با استفاده از این پدیده امکان استفاده از خدمات شهرهای الکترونیک منجمله آموزش را خواهند داشت.
۳)بهبود کیفیت زندگی مردم: در شهر الکترونیک توزیع خدمات شهری بین شهروندان به صورت مساوی و عادلانه صورت میگیرد.تمامی شهروندان به آموزشهای عمومی دسترسی خواهند داشت .فرصت های تجاری و سرمایه گذاری جدید در شهر باعث بهبود اوضاع اقتصادی شهر میگردد و در نهایت تمامی این عوامل باعث بهبود کیفیت زندگی شهروندان میشود.
۴)ارائه خدمات یک مرحله ای به شهروندان: با ایجاد ساختار مناسب ارتباطات شهری توسط فناوری اطلاعات و همچنین الکترونیکی کردن آنها دیگر نیازی به مراجعه پی درپی مردم به ادارات و سازمانهای مختلف ،جهت انجام کارها وجود نخواهد داشت بلکه تمام فرآیند لازم برای انجام یک کار در شهر به یک فعالیت تقلیل خواهد یافت.
۵)تقویت رقابت تجاری شهر و ایجاد فرصت های تجاری بیشتر توسط تجارت الکترونیک:الکترونیکی کردن دریافتها و پرداختها ،همچنین آگاهی سریع تجار از فرصت های تجاری موجود در شهر ،محیط تجاری قابل توجهی را در عرصه تجارت بوجود آورده و تقویت خواهد کرد .در اینصورت تجار و مردم شهر میتوانند نسبت به فرصت های تجاری موجود در شهرآگاهی پیدا کنند و در صورت تمایل برای استفاده از آنها به صورت الکترونیکی اقدام کنند .
۶)ارتباط بهتر سازمانها و ارگان های مختلف شهری:ارتباط سازمانها به صورت الکترونیکی با یکدیگر و تسهیل امر مکاتبات از طریق اینترنت ،توسط زیر ساختارهای ایجاد شده توسط شهر الکترونیک ارتباط یکپارچه ای را بین سازمان های مرتبط با یکدیگر به وجود خواهد آورد .به طوریکه سازمانها میتوانند در سریع ترین زمان ممکن به آخرین اطلاعات راجع به سازمانهای دیگر و تحولات آنها دسترسی داشته باشند.
۷)دسترسی ۲۴ ساعته به خدمات شهری: در شهر الکترونیک ارتباطات به صورت الکترونیکی و به سریع ترین روش ممکن امکان پذیر است .در چنین حالتی برقراری ارتباط مداوم شهروندان با شهرداری ،سازمانها و بالعکس،مسئولان شهر را در جریان مشکلات و نواقص موجود در سطح شهر قرار خواهد داد .متعاقبا رفع عیوب به سریعترین روش ممکن صورت میگیرد.
۸)افزایش مشارکت مردم در اداره ی شهر: در شهر الکترونیک ،امکانات متنوعی در جهت اطلاع از نظرات و پیشنهادات شهروندان در مورد امور شهر وجود دارد. ایجاد حس مارکت ،در نتیجه حق اظهار نظر در مورد شهر و همچنین ارتباط مستقیم با شهردار باعث میشود که شهروندان خود را در قبال شهر و جامعه ای که در آن زندگی میکنند مسئول دانند.
۹)کاهش ترافیک شهر با توجه به کاربرد اینترنت در فعالیت های شهری: استفاده از اینترنت درانجام فعالیت های شهری شهروندان باعث میشود که آنها قادر باشند از منزل فعالیت های خود را مدیریت کنند و به مراجعه فیزیکی به سازمانها نیازی نداشته باشند این امر باعث کاهش ترافیک شهری میگردد.
۱۰) کاهش آلودگی هوا با کاهش ترافیک شهری: در حال حاضر عده ترین مشکلی که سلامت شهروندان شهرها و اماکن مسکونی و تجاری را تهدید مینماید آلودگی بیش از حد هوا به دلیل استفاده بیرویه از اتوموبیل ها و وسایل حمل و نقل میباشد کاهش ترافیک به وجود آمده در نتیجه افزایش استفاده از اینترنت در انجام فعالیت های شهری باعث کاهش آلودگی هوا خواهد شد .
۱۱) همسو کردن سرمایه گذاری ها با نیازهای شهروندان و شهر: در هر سازمانی مشتری مهمترین مخاطب است و باید به نیازهای او توجه وافر معطوف گردد.درصورتیکه به شهر به عنوان یک سازمان بزرگ بنگریم ،شهروندان که برای این سازمان بزرگ حکم مشتری را دارند باید مورد توجه قرار گیرند .با توجه به این هدف در شهر الکترونیک امکاناتی فراهم میگردد که بر آن اساس آگاهی یافتن از نیازهای شهروندان تسهیل میگردد.
۱۲) تسریع در برطرف شدن و مشکلات ایجاد شده و ارتباط مستقیم مسئولین شهری با شهروندان:ارتباط مستقیم شهروندان با شهردار و مسئولین شهر باعث میشود که مشکلات شهری هر چه سریعتر به گوش مسئولین برسد و آنها اقدام کنند.
۱۳) صرفه جویی در وقت و انرژی: با افزایش استفاده از اینترنت در انجام الکترونیکی کارها،مصرف دو عامل وقت و انرژی تا حد زیادی تقلیل خواهد یافت .به این صورت که شهروندان میتوانند تنها از طریق یک پنجره روی صفحه نمایشگر رایانه خود اغلب کارهای روزانه خود را انجام بدهند و بجز فشار دادن چند کلید یا موشواره رایانه خود لازم نیست کار دیگری انجام دهند .از سوی دیگر با ایجاد فراقت در زندگی امکان حضور در دامان طبیعت انجام مسافرتهای پژوهشی و تفریحی و… به وجود خواهد آمد.
۱۴) جلوگیری از سرمایه گذاری بیشتر روی روشهای قدیمی اداره شهر: سرمایه گذاریهای آتی شهر بر مبنای زیرساختارهای نوین صورت بگیرد و از سرمایه گذاری بیشتر برروی روشهای قدیمی خودداری شود. در این صورت صرفه جویی قابل ملاحضه ای در تخصیص منابع مالی صورت میگیرد.
۱۵) ایجاد زیر ساختار لازم برای توسعه های آتی شهر: پس از اینکه سیستم کارت اعتباری در شهر راه اندازی گردید دیگر ضرورتی ندارد برای پروزه های بعدی سرمایه گذاری دوباره ای انجام داد بلکه توسعه آینده شهر الکترونیک را میتوان بر مبنای زیر ساختارهای قبلی انجام داد.
۱۶) کاهش فساد اداری: انجام امور اداری به صورت الکترونیک از اختلالات و اغتشاشاتی که در ادارات وجود دارد تا حد زیادی خواهد کاست .سیستم های کنترلی پیشرفته ای که با بهره گیری از فناوری اطلاعات قابل اعمال میباشند که از بروز بسیاری از سوء استفاده ها جلوگیری خواهند کرد.
۱۷) افزایش نظم در فعالیت های شهر با استفاده از سیستم اطلاعاتی جامع: تعریف دقیق فعالیت های شهری براساس فناوری های نوین موجب افزایش نظم در فرایند های اجرای میگردد .بهاین ترتیب که با ایجاد یک سیستم اطلاعاتی مشخص با چهارچوب و وظایف معین مشکلات و چالش های موجود در کار تا حد زیادی برطرف میگردد.
۱۸) افزایش سطح آگاهی عموم: افزایش آگاهی مردم از اوضاع شهر و همچنین ارتباط تنگاتنگ آنان با مسئولان شهر الکترونیک باعث بهبود سطح آگاهی مردم از اوضاع واحوال زندگی خود میگردد.
۱۹) درآمد ثابت شهری با بوجود آمدن یک سیستم با ثبات و جامع در گردش پول: ایجاد سیستم های پرداخت مالیات ،جرائم و قبوض به صورت برخط باعث میشود که تاخیرات ایجاد شده در پرداخت ها (که عمدتا به دلیل عدم فرصت زمانی کافی برای مردم صورت میگیرد)کاهش یابد و در نتیجه زمینه ایجاد یک در آمد باثبات برای شهر فراهم شود.
۲۰) نشر فرهنگ و عقاید:اشاعه و گسترش اطلاعات موجود پیرامون رسومات و شیوه زندگی مردم شهرها و غیره بر روی شبکه اینترنت باعث نر فرهنگ و عقاید مردم هر خواهد گشت و مردم دیگر نقاط جهان با فرهنگ، عقاید و رسومات شهر آشنا خواهند شد.
۲۱) مدیریت و نظارت واحد شهری:با استقرار سیستم های یکپارچه در شهر از فعالیت های موازی،بی نظمی و اختلالات جلوگیری میشود و تمام فعالیت ها تحت نظارت یک مدیریت واحد صورت میگیرد .اکثر مشکلاتی که مادر حال حاضر در زمینه انجام امور اداری خود با آن مواجه هستیم نتیجه یکپارچه نبودن و یا به عبارت دیگر پراکنده بودن پروسه های اداری میباشد.
بخش ۴:چالش های شهر الکترونیک
۱) سرمایه گذاری: تحقق و توسعه شهر الکترونیک با توجه به منافعی که به دنبال دارد ،نیازمند حجم عظیمی از سرمایه گذاری در بخش دولتی میباشد .فراهم نمودن زیر ساختار فناوری ارتباطات و اطلاعات ،به روز رسانی سیستم های رایانه ای و شبکه های الکترونیکی و آموزش وسیع و گسترده از جمله مهمترین موارد سرمایه بر در توسعه شهر الکترونیک است.لازم به توضیح است که دوره بازگشت سرمایه های صورت گرفته ،سریع و کوتاه مدت است.
۲) محدودیت های نرم افزاری: اینترنت به عنوان اساسی ترین بستر برای تحقق شهر الکترونیک در جهان محسوب میشود .میلیاردها وب سایت در حال حاضر بر روی اینترنت وجود دارند که مطالب اکثر آنها بهزبان انگلیسی نگارش یافته است .هنوز در برخی از کشورها ،مشکلاتی برای توسعه خدمات فناوری اطلاعات در رابطه با خط الرسم و زبان ملی و محلی وجود دارد .برخی از نرم افزارهایی که در سطح عمومی در دنیا استفاده میشوند ،به طور کامل با این زبان ها مطابقت ندارند.
۳) دسترسی به اینترنت و شکاف دیجیتالی: با توجه به آمار موجود استنباط میشود که بسیاری از مردم دنیا هنوز به اینترنت دسترسی ندارند و به این ترتیب ایجاد شهر الکترونیک و تحقق اهداف آن به منظور رفاه عمومی مردم و ارائه خدمات دولتی و شهری به صورت برخط در جهان سوم (به ویژه کشورهای آسیایی )مفید فایده نخواهد بود بنابراین رفع شکاف دیجیتال و اطمینان از دسترسی عمومی ،یکی از مهم ترین و ابتدای ترین اقدامات در جهت تحقق دولت الکترونیک میباشد.
۴) امنیت و حریم شخصی: یکی از نگرانی های اساسی که درمورد اینترنت و فضای سایبر وجود دارد ،امنیت و حفظ حریم شخصی افراد است.اطلاعات گوناگونی اعم از اطلاعات شخصی و شغلی در پایگاه های داده شهری نگهداری میشوند .نفوذ بهاین سیستم ها امکان سوء استفاده و ایجاد خطر برای شهروندان را فراهم میسازد.بنابراین حفظ امنیت و حریم شخصی افراد یکی از دغدغه های اساسی محسوب میشود .
۵) آموزش: در توسعه شهر الکترونیک ، آموزش از دو بعد اساسی مورد برسی قرار میگیرد :اول اطلاع رسانی عمومی و آماده سازی مردم و شهروندان برای استفاده از خدمات شهر الکترونیک و دوم تربیت و فراهم نمودن نیروی انسانی مورد نیاز برای ایجاد ، توسعه و اداره شهر . هر کدام از این ابعاد در شهر الکترونیک قابلیت زیادی را به همراه دارد.
۶) مدیریت تغییر: به منظور اثر بخشی بیشتر شهر الکترونیک ،تغییرات باید با مدیریت مؤثر صورت گیرد .آموزش و اطلاع رسانی به افراد درمورد مزایای شهر الکترونیک ،برنامه ریزی و کنترل برنامه های اجرایی و دریافت بازخورد در مورد فعالیت های انجام شده و تحلیل آنها ،از جمله مهم ترین تکنیک ها و ابزارهای مدیریت تغییر میباشد.
۷) چالش های فرهنگی و اجتماعی: هجوم گسترده فرهنگ های گوناگون و امکان دسترسی عامه مردم به اطلاعات گسترده از طریق اینترنت ،برخی ناهنجاری ها را در روابط فرهنگی و اجتماعی مردم به وجود می آورند.در کشورهای در حال توسعه ازجمله کشور ما بنابر شرایط اجتماعی و فرهنگی ،احتمال آسیب پذیری در اثر تعامل گسترده با دیگر فرهنگ ها وجود دارد .هر چند پیشرفتهای قابل توجهی در عرصه مکانیزم های امنیتی و کنترلی اینترنت حاصل شده است ،اما قابلیت های کنترلی در این گونه موارد کمتر مؤثر واقع میشوند.
بخش ۵:طراحی شهر الکترونیک
الف) طراحی شهر الکترونیک:
- تعریف چشم اندازها ، راهبردها ، سیاست های شهر در پیاده سازی شهر الکترونیک
- مشخص نمودن طرح های کاربردی قابل اجرا برای شهر الکترونیک
- تعریف پروژه های راهبردی مورد نیاز
- آموزش نیروی متخصص
- اطلاع رسانی عمومی
ب)اجرای نمونه:
- بازنگری و مهندسی مجدد ساختار فرایند های فعالیت های شهر
- وارد کردن فناوری اطلاعات در فرایند های اجرایی سازمان های شهر
- تعریف ارتباط فعالیت های شهری شهر با استفاده از سیستم های الکترونیکی
- اجرای پروژه های راهبردی
- آموزش گسترده شهروندان جهت استفاده و کاربری سیستم
- ارائه بخشی از خدمات شهری به صورت الکترونیکی به عنوان نمونه
ج) بازرسی و بازبینی:
- ارزیابی و بررسی نقاط ضعف وقوت
- مدیریت اطلاعات (به منظور کسب بازخوردهای حاصل از شهر نمونه)
- مدیریت تغییر (اصلاح نقاط ضعف طرح نمونه اجرا شده)
- تجزیه و تحلیل سیستم جدید پیشنهادی
- مقایسه سیستم جدید با سیستم قبلی
د) پیاده سازی:
- یکپارچه سازی فعالیت های شهری
- تدوین استاندارد های لازم در حوزه شهر الکترونیک
- ایجاد یک وب سایت درگاه برای دسترسی به تمامی خدمات شهر الکترونیک
- ایجاد زیرساختار لازم برای ارائه خدمات الکترونیکی
- فراهم سازی امکان دسترسی به تمامی خدمات و اطلاعات شهری از طریق اینترنت
- بازنگری منظم سیاست ها و برنامه های دولت الکترونیک و به روز رسانی آنها
بخش ۶:تاریخچه شهرهای الکترونیک جهان
اینترنت بهعنوان نقطه ی عطف گذر از جامعه صنعتی که شهر نشینی در آن رواج داشت به جامعه اطلاعاتی که زمینه های ظهور آن در قالب موضوعاتی مانند شهر الکترونیک نمایان شده میباشد. حضور اینترنت از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی در وزارت دفاع آمریکا شروع و در سال ۱۹۶۹ با همکاری دانشگاه کالیفرنیا توسعه یافت . در سال ۱۹۸۳ عملا کار غیر نظامی اینترنت با سرویس پست الکترونیک آغاز شد و به سرعت توانایی آن در ارسال داده ها با سرعت بیشتر فراهم شد .در اواسط سال ۱۹۹۰ در سراسر جهان ۴۶ هزار شبکه اطلاعاتی ،شامل ۲/۳ میلیون دستگاه رایانه و ۲۵ میلیون کاربر از طریق اینترنت امکان تبادل اطلاعات یافتند .مقایسه ارقام فوق با نیازهای یک شهر الکترونیکی نشان میدهد که تا این زمان عملا نمی توانستند امکانات فناوری برای ایجاد شهر الکترونیک وجود داشته باشد. اما آخرین آمار فصلنامه پیام یونسکو در اکتبر ماه ۲۰۰۳ آخرین آمار کاربران اینترنت را ۶۵۵ میلیون نفر در جهان نشان میدهد .این در حالی است که تعداد رایانه ها نیز به ۶۵۰ دستگاه افزایش یافته است . این آمارها به همراه برنامه های وسیعی که در توسعه فناوری اطلاعات در جهان در دست انجام است دور نمای توسعه شهرهای الکترونیکی را به صوت تجربی نشان میدهد.
اولین اقدام کلان و اساسی جهت ایجاد دولت الکترونیک در جهان ،به برنامه توسعه فناوری اطلاعات سنگاپور در سال ۱۹۹۲ معطوف میگردد.پس از آن در سال ۱۹۹۳ میلادی،پروژه توسعه زیرساختار ملی آمریکا جهت گسترش زیرساختار فناوری ارتباطات و اطلاعات ،تدوین و راه اندازی شد .کشور کره جنوبی نیز در این سال ،طرح توسعه زیرساختار ملی فناوری ارتباطات و اطلاعات خود را ارائه و آماده اجرا نمود . کشورهایی مانند ژاپن ،تایوان و انگلستان نیز در طی سال های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ ، برنامه های کلانی را در این زمینه دنبال نمودند . تاریخ دقیقی از زمان ایجاد شهرهای الکترونیک در دسترس نیست .اما میتوان اذعان داشت که طرح ایجاد این شهرها به زمان ایجاد و توسعه دولت الکترونیک در جهان مرتبط میباشد . بدین ترتیب میتوان گفت که بیش از یک دهه از ایجاد اولین شهرهای الکترونیک جهان میگذرد و در این فاصله شهرهای الکترونیک بزرگی چون برلین،بوستون،تورنتو و شهر اینترنتی دبی هریک با رویکردهای متفاوت ایجاد شدند.
برترین شهرهای الکترونیک جهان در سال ۲۰۰۰ میلادی
|
رتبه |
نام شهر |
نام کشور |
امتیاز |
| ۱ | دره سیلیکون آمریکا | آمریکا | ۱۶ |
| ۲ | بوستون | آمریکا | ۱۵ |
| ۳ | استکهلم | نروژ | ۱۵ |
| ۴ | هلسینکی | فنلاند | ۱۴ |
| ۵ | لندن | انگلستان | ۱۴ |
| ۶ | رالی- دورهام- چاپل۴ | آمریکا | ۱۴ |
| ۷ | کارولینای شمالی | آمریکا | ۱۴ |
| ۸ | تایپه | تایوان | ۱۳ |
| ۹ | آستن | آمریکا | ۱۳ |
| ۱۰ | تگزاس | آمریکا | ۱۳ |
| ۱۱ | سانفرانسیسکو | آمریکا | ۱۳ |
| ۱۲ | بنگلور | هند | ۱۳ |
بخش ۷:شهر الکترونیک در ایران
طبق تفاهم نامه ای بین دانشگاه علم و صنعت ایران و سازمان منطقه آزاد کیش قرار بود جزیره ی کیش به اولین شهر الکترونیکی ایران تبدیل شود پس از طرح موضوع ،همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی در جزیره ی کیش برگزار شد تا ابعاد مختلف موضوع شهر الکترونیک کیش مورد نقد و بررسی قرار گیرد .در این همایش پیشنهاد ایجاد شهر مورد استقبال متخصصان داخلی و خارجی قرار گرفت.از آن زمان فعالیت های پراکنده ای جهت اجرایی شدن این طرح صورت گرفت و در آخرین تصمیمات مسئولان قرار شد جزیره کیش به مرکز فناوری و اطلاعات کشور تبدیل شود . همچنین درسال ۱۳۸۱ موضوع شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مشهد مطرح شد.پروژه ی سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد به عهده ی دانشگاه علم و صنعت ایران قرار گرفت و پژوهشکده ی الکترونیک مجری این سند بوده است. این سند در مهلت مقرر تهیه و تحویل شهرداری مشهد شد و فضای فرهنگی لازم برای اجرای شهر الکترونیک مشهد آماده شدهاست .علاوه بر موارد فوق اقدامات پراکنده ی دیگری مانند شهر الکترونیک اکتابان ،کرج و شیراز هم تا کنون در رسانه ها مطرح شده است .اما به دلایل مختلف که عملا بی اطلاعی از موضوع و عدم شناخت مسئولین در حمایت از اینگونه طرحها است تاکنون هیچکدام از طرح های فوق به مراحل اجرائی نرسیده اند.
الف) شهر الکترونیکی کیش: در اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۹ پیشنهاد ایجاد اولین شهر الکترونیکی و اینترنتی ایران در جزیره ی کیش مطرح شد . شهر کیش با جاذبه ها و پتانسیل های مطلوبی که دارد محل مناسبی برای ایجاد یک منطقه الکترونیکی است . جزیره ی کیش پس از بررسی های مفصل و کاملی انتخاب شده بود زیرا به عقیده برخی از محققین کشور این جزیره به یک کشور کوچک میماند که همه ی امکانات را در خود دارا است.تفاوت شهر اینترنتی کیش ا دیگر شهر های مشابه در این است که در شبکه اینترنتی این جزیره به علت نو بودن و امکان تغییرات اهداف مختلفی میتواند در فضای محدود و کم هزینه دنبال شده و پایلوت ملی کشور گردد اما سایر شهرها این موقعیت را نداشتند و نمی توانستند پایلوت مناسب برای یک شهر الکترونیکی نمونه باشند.
یکی از نخستین اقدامات فراگیر برای ایجاد شهر الکترونیک کیش برپایی «همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی» بوده است که از ۱۱ تا ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۰ در جزیره کیش برگزار شد.در این همایش بیش از ۱۵۰۰ نفر از کارشناسان و متخصصان داخلی و خارجی در مورد شهر اینترنتی کیش و مقوله های جدید فناوری اطلاعات به تبادل نظر پرداختند . این همایش نخستین گردهمایی ملی برای بحث در مورد فناوری اطلاعات در کشور بود و بسیاری از مباحث نوین همچون دولت الکترونیک ،تجارت الکترونیک ،بانکداری الکترونیک و آموزش الکترونیک برای اولین بار در آن مطرح شد.
در همایش جهانی شهر های الکترونیکی و اینترنتی کیش ، برخی از مسئولین عالی رتبه کشور شرکت فعال داشتند و ضمن تایید اجرای پروژه شهر الکترونیکی کیش ، قول های مساعد برای همکاری در اجرائی نمودن پروژه دادند.
ویژگی شهر الکترونیک کیش نسبت به سایر شهرهای الکترونیکی جهان بر آن بود که در آن ،انجام کلیه امور شهری شهروندان به وسیله رایانه و اینترنت از طریق شبکه های اطلاع رسانی جهانی پیش بینی گردیده بود که در صورت موفقیت اجرای این پروژه کلیه امور اقتصادی ،اداری،آموزشی ،فرهنگی و بهداشتی شکل جدیدی به خود میگرفت و تجربیات مفید آن بر اساس الگوی ارائه شده جهت توسعه شهرهای الکترونیکی در ایران به سایر نقاط کشور تعمیم می یافت .اما این امر به دلایل مختلف هیچگاه به وقوع نپیوست . شاید بزرگترین اثر طرح موضوع شهر الکترونیک کیش در کیش را بتوان ایجاد فضای فرهنگی توسعه ICT در کشور دانست . تاثیر این فضای فرهنگی در خود کیش بیشتر مشهود است.جزیره ی کیش با نصب دو حلقه ی فیبر نوری و توسعه ارتباطات ، اجرای چندین پروژه کافی نت ، توسعه کارت ثمین و کارت های اعتباری دیگر ، اجرایی کردن دانشگاه اینترنتی کیش و ایجاد وب سایت های متنوع در بخش بازرگانی و توریسم شاید یکی از شهرهای توسعه یافته در استفاده از ICT باشد . به نظر مؤلف هنوز برای اجرائی شدن شهر الکترونیک کیش دیر نیست و باید این پروژه ملی نهایتا اجرا شود تا از مزایای تجربی آن سایر نقاط کشور بهره مند شوند.
ب) شهر الکترونیکی مشهد: ایده ایجاد شهر الکترونیک مشهد در اوایل مهرماه سال ۱۳۸۰ با برگزاری دو سمینار توسط مؤلف در مشهد مورد توجه مسئولین این شهر و شهرداری مشهد قرار گرفت . پس از انجام این سمینارها شهرداری مشهد اقدامات مطالعاتی اولیه را توسط سازمان آمار ،اطلاعات و خدمات کامپیوتری شروع نمود.با درخواست شهردار وقت مشهد مطالعات اولیه در خارج و داخل کشور از طریق متخصصین ایرانی فناوری اطلاعات انجام شد .پس از انجام مطالعات اولیه مشخص گردید که اولین قدم در ایجاد شهر الکترونیک مشهد،تهیه سند راهبردی آن است تا صورت کاملا مشخص شود و طی آن ،موقعیت فعلی، چالش ها و نیازهای شهر مشهد مورد ارزیابی و مطالعه قرار گیرد.پس از این مرحله لازم بود که محورهای کلیدی شهر الکترونیک مشهد تبیین شده و روش های اجرایی آن براساس فرضیات اولیه مشخص گردد.بنابراین در اواخر سال۱۳۸۱ ، زمینه تدوین این سند با پروژه ای تحت عنوان سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مشهد از طریق پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران فراهم آمد.
انتخاب شهر مشهد به عنوان شهر الکترونیکی با محوریت شهرداری که بیشترین ارتباط را با مردم دارد ،دلایل متعددی را به همراه داشته است .از جمله این دلایل میتوان به حضور و مسافرت ۱۳ میلیون زائر از سراسر کور به مشهد اشاره نمود که بهترین عامل در اشاعه ی فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و آشنا نمودن بخشی از مردم با خدمات مناسب آن خواهد بود و زمینه فرهنگی لازم را برای توسعه این فناوری به سایر نقاط کشور فراهم خواهد نمود .همچنین اهمیت شهر مشهد به عنوان دومین شهر بزرگ کشور و یکی از چهار نقطه اصلی توسعه وسیع فناوری اطلاعات در برنامه های دولت با پتانسیل های فراوان از جمله وجود فرصت های اقتصادی و سرمایه گذاری مناسب،وجود فرودگاه بین المللی ،گمرک،علاقه مندی مسئولین دولتی و بخش خوی شهر مشهد ،همجواری با افغانستان و استقرار در دروازه های آسیای میانه ،سابقه اجرای طرح های مختلف به صورت پراکنده در این زمینه و وجود دانشگاه های معتبر از جمله ده ها دلیل دیگر برای انتخاب این هر به عنوان یک شهر الکترونیکی بوده است.
مجموعه ای که تحت عنوان سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد نامگذاری شد نتیجه تحقیقات و مطالعاتی است که به عنوان اولین مرحله در اجرای شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مورد نیاز بود .کمیت و کیفیت برپای یک شهر الکترونیکی دارای آنچنان اهمیتی است که فقط در سایه یک سند راهبردی صحیح ،دقیق و منطقی میتوان به نتیجه مطلوب و مورد انتظار دست یافت .در واقع این سند چشم انداز ،راهبردها ،سیاست ها و طرح های کلان یک شهر الکترونیکی را بگونه ای تنظیم نموده است که توقع شهروندان و اصناف و سازمانهای مختلف شهر مهد در تشخیص ضرورت استقرار یک شهر الکترونیک برآورده شده و مسیر اجرایی آن مشخص باشد.
در زمان تهیه این کتاب سند راهبردی شهر الکترونیک مهد ه محوریت شهرداری توسط پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران تهیه و تحویل شهرداری شده است و مردم در انتظار اجرائی شدن شهر الکترونیک مشهد هستند. سایت WWW.E-MASHHAD.IR سایت رسمی شهر الکترونیک مشهد است.
بخش ۸:ایران و ضرورت رویکرد به شهر الکترونیک
شهر الکترونیک بهترین بستر برای توسعه فناوری اطلاعات در جهان است. روزانه بسیاری از مردم جهان در شهر های بزرگ و کوچک با مشغولیت ها و درگیریهای زیاد برای انجام امور روزانه ی خود روبرو هستند.فناوری اطلاعات نقش عمده ای را در جهت تسهیل و تسریع این امور برعهده دارد.بسیاری از مفاهیم و ابعاد فناوری اطلاعات همچون آموزش الکترونیک ،تجارت الکترونیک،دولت الکترونیک و بانکداری الکترونیک در بستر شهر الکترونیک قابل اجرا و پیاده سازی است.
شهر های بزرگ ایران همچون تهران ،مشهد،اصفهان و شیراز با مشکلات عدیده ای مانند ترافیک،آلودگی شهری و توزیع نامناسب خدمات شهری روبه رو هستند و سالیانه بسیاری از درآمد های ان صرف رفع نمودن این مشکلات میشود.هزینه ایجاد و نگهداری خیابان ها ،پل ها،زیرگذرها و معابر شهری سهم قابل توجهی از درآمدهای شهرهای بزرگ را می بلعد و به موازات ساماندهی ترافیک بخش عظیمی از دغدغه های خاطر مسئولین شهر های بزرگ را به خود اختصاص میدهد .ایجاد و توسعه شهر الکترونیک بسیاری از این مشکلات را به صورت ریشهای مرتفع خواهد نمود.یکی از پیش نیازهای اساسی برای ایجاد شهرهای الکترونیک در ایران فراهم نمودن زمینه های قانونی و ساختاری مناسب در دولت است.این اقدام میتواند با پیشگامی وزارت کشور ،سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سازمان شهرداری کل کشور صورت گیرد.حمایت های وزارت ICT جهت فراهم نمودن زیرساختار مناسب اطلاعاتی و ارتباطی نیز ضروری است . همکاری همگامی تمامی ادارات و بخش های دولتی و خصوصی نیز جهت تسریع و تسهیل این امر بسیار موثر است.
امتیازاتی که اجرای شهر الکترونیک میتواند در مرحله اول برای کلان شهرهای کشور جمهوری اسلامی ایران و در مرحله بعدی برای کل کشور به همراه داشته باشد به این شرح است:
الف) رونق اقتصادی: تجربه تجارت الکترونیکی در جهان نشان میدهد که حجم بزرگی از تجارت جهان هم اکنون از طریق الکترونیکی انجام میشود و به سرعت روبه گسترش است .به همین دلیل قوانین جهان در این خصوص در حال شکل گیری است و رونق اقتصادی را برای کشورهایی که در این خصوص سریعتر اقدام نموده اند به همراه داشته است .برخی از مزایای شهر الکترونیک برای رونق اقتصادی شهر به شرح ذیل است:
- جایگزین نمودن کارت های اعتباری و هوشمند به جای پول نقد
- استقرار سیستم بانکداری الکترونیکی به جای بانکداری سنتی
- فعال بودن اقتصاد شهر در ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته
- عرضه تولیدات الکترونیکی
- بازنگری در تجارت سنتی و اشتقرار تجارت الکترونیکی
ب) ایجاد اشتغال: در چند سال گذشته با وجود افزایش جمعیت در ایران اشتغال در بخش کشاوزی ثابت مانده است.در بخش صنعت نیز به علت نبود فناوری ملی و وابستگی صنایع به خارج رشد لازم جهت توسعه مناسب که باعث رونق بازار اشتغال شود وجود نداشته است .علاوه بر آن نیروی انسانی موجود صنعت از نظر سواد وضعیت خوبی ندارد لذا در شروع هزاره سوم و تحولات سریع جهان به سمت دنیای دانش و اطلاعات ایجاد اشتغال با استفاده از روش های سنتی و معمول عملا بی نتیجه است. امروزه فناوری اطلاعات کمک مینماید تا مشاغل جدیدی که وابسته به دانش و توانمندی فردی هستند در سطح جهان رواج یابند و فرصتی ایجاد میشود که اگر با تدبیر و آگاهی به آن نگریسته شده و ارزیابی درستی از آن به عمل آید مشکل اشتغال حل و فصل میشود.
ج) دانشگاه مجازی:امروزه تولید دانش و استفاده از اطلاعات و فن آوری های نوین معیار مقایسه کشورها قرار گرفته است . نحوه دسترسی به اطلاعات و دانش که تاکنون فقط از طریق دانشگاه ها و مراکز علمی خاص مقدور بود ،امروزه با روش های جدیدی امکان پذیر شدهاست که اگر به آن توجه شود علاوه بر صرفه جویی های اقتصادی و زمانی ،امکان استفاده همگانی را میتواند به همراه داشته باشد.بطور مثال در کشور ما که کنکور سراسری عملا امکان دسترسی به دانش را برای بسیاری از علاقهمندان محدود نموده است استفاده از دانشگاه های مجازی راه کار مناسبی تلقی میگردد.
د) کارت اعتباری: با توجه به توسعه و گسترش کارت های اعتباری بویژه در کشورهای پیشرفته غربی باید اذعان داشت که زندگی در جهان بدون کارت اعتباری مشکل است.با توسعه فناوری اطلاعات و نتایج ناشی از آن به ویژه تجارت الکترونیکی انجام معاملات تجاری بین المللی بدون استفاده از کارت اعتباری ممکن نخواهد بود.در ایران سالانه نزدیک ه ۵۰میلیلرد تومان هزینه به چاپ اسکناس اختصاص داده میشود که علاوه بر توزیع بیماری،مشکلاتی از قبیل دزدی و شمارش و سختی حمل و نقل را در مقایسه با کارت اعتباری به همراه دارد.در شهر الکترونیک کارت های اعتباری جایگزین پول نقد میشود که علاوه بر سهولت در معاملات هموطنان باعث جذب گردشگرهایی که عموما به علت نبودن کارت اعتباری حاضر به سفر به ایران نیستند میگردد. لازم به ذکر است که در کشورهای توسعه یافته کسانی که کارت اعتباری ندارند به عنوان افراد دارای مشکل تلقی میشوند و از ارائه برخی خدمات به آنان خودداری میشود.
هـ) سیستم گردش کار رایانه ای: یکی از امکانات مناسب شهر الکترونیک انجام گردش کار امور اداری با استفاده از رایانه است .در این سیستم هر کاربر در اداره خود توسط کد ویژهای به سیستم جامع مرتبط و تمام امور و کارهای مربوط خود را انجام میدهد .در این حالت علاوه بر صرفه جویی های سیار زیاد که از کاهش مصرف در کاغذ ،پست و امثال آن عاید میگردد سرعت کار و پیگیری آسان و فوری ،هماهنگی و مدیریت قوی را به بارز و چشمگیری امکان پذیر می نماید.
سازمان الکترونیکی
این سازمان یک، سازمان تولید میز و مبلمان اداری و منزل است که قصد ارتقاء و توسعه خدمات آن از اهداف مدیران ارشد این واحد تولیدی است.
به منظور پیاده سازی سازمان الکترونیکی اقدامات زیر صورت می گیرد.
بررسی سیستم فعلی و طراحی سیستم جدید:
- بررسی مشکلات و اسناد ، فعالیت ها و ورودی و خروجی های سیستم ونحوه ی ارائه آنها صورت می گیرد
- راه حل هایی برای رفع مشکلات و ارتقاء سیستم ارائه می شود
- بعد از بررسی نتایج هر یک از راه حل ها از نظر هزینه و مزایای آنها بهترین آنها انتخاب می شود
جایگزینی سیستم جدید به جای قبلی و توسعه سیستم قبلی :
خرید تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری و نصب آنها انجام می گیرد
کنترل سیستم
بعد از پیاده سازی سیستم جدید،نوبت به مرحله کنترل سیستم برای مدیریت و اجرای سیاست هایی برای ارتقا آن می رسد.
مشکلات موجود:
مدیریت چنین سازمان تولیدی گسترده بسیار دشوار می باشد .
راه حل:با تشکیل جلسات الکترونیکی می توان موجب کاهش مدیریت شد.
ارتباط و هماهنگی بخش های مختلف کاری مدیران و کارکنان به سهولت انجام نمی گیرد وبه دلیل حجم کاری مدیران در هر زمانی نمی توان پاسخگوی نیاز و مشکلات کارکنان بود و مدیر برای این موضوع نگران می باشند زیرا موجب فاصله ارتباط شغلی کارکنان با مدیران می شود و ممکن است مشکلات بسیاری در آینده بوجود آورد.
راه حل:استفاده از پست الکترونیکی – جلسات الکترونیکی از راه دور ، روش کامپیونر های سیار ،پیجر ها که موجب بروز کار گروهی می شود.
انجام بررسی سابقه مشتری از طریق دفترچه های عضویت در مراجعات بعدی امری وقت گیر است.
راه حل:
استفاده از پایگاه داده Sql و مایکرو
برای بهبود در وضعیت تسهیل ارتباط بین مشتری و سازمان و تامین کنندگان از صفحه ب سایت (پورتال)برای برای سفارشی کردن محصولات و ایجاد بازار الکترونیکی برای حذف موقعیت جغرافیایی و زمان استفاده کرد .
برگزاری برای بالا بردی سواد اطلاعات کارکنان برگزاری کلاس های موردنیاز
نرم افزارموردنیاز:
برای پیاده سازی بانکداری الکترونیکی یک شعبه را در نظر گرفته ایم ، تجهیزات نرم افزاری مورد نیاز در بانکی متفاوت می باشد و هر بانکی با توجه به شرایط خود از نرم افزار های دلخواهی استفاده می کند.
نرم افزارهای مورد نیاز:
WIN XP و DOS
SQL SERVER پایگاه داده
داشتن سرویس های عمومی مانند پروتال.
تجهیزات سخت افزاری:
Video projectio
،فکس Printer ، مایکرو ،lap top ،Star شبکه
نظر دهید!